Khởi Đầu Của Một Mối Giao Tình | The Beginning of a Quiet Bond
Một chiếc chawan là nơi hội tụ của đất, lửa, thời gian và tinh thần trà đạo. Khi nâng niu chiếc chawan mới vừa đến tay, điều đầu tiên chúng ta nên làm không phải là dùng ngay, mà là dưỡng – một nghi thức lặng lẽ nhưng đầy thiêng liêng của tinh thần trà đạo, nhưng cũng là cách để ta và bát trà tâm giao để bắt đầu một mối lương duyên kết nối mới.
A chawan is never just a bowl. It is where earth, fire, time, and spirit meet. When a new chawan arrives in your hands, the first thing to do is not to use it—but to care for it. To nurture it. This gentle ritual is both practical and symbolic—honoring the tradition of tea and setting the tone for your relationship with the bowl.
Tại sao phải “dưỡng” chawan?
Why does a chawan need “seasoning”?
Chawan (茶碗) – nhất là các dòng gốm truyền thống như Raku, Hagi, Shino, Iga – thường được làm từ đất xốp, nung ở nhiệt độ thấp, có vết rạn tự nhiên trong men (貫入 – kannyū). Những vết rạn ấy chính là “hơi thở” của chiếc bát, nơi thời gian và trà đạo sẽ dần lắng đọng theo năm tháng. Nhưng cũng chính vì sự sống động đó mà chawan cần được chuẩn bị kỹ lưỡng, để có thể sử dụng bền lâu và lên “tuổi” đẹp.
Japanese chawans—especially those made from traditional ceramic styles like Raku, Hagi, Shino, or Iga—are often porous, low-fired, and sometimes feature fine crackles in the glaze (called kannyū 貫入). These micro-cracks aren’t flaws; they are breathing spaces where time settles in. But because of this fragile, living nature, your bowl needs to be introduced gently to its new life.
📍Cách dưỡng chawan mới sau khi mua
📍How to prepare a new chawan before first use
Bước đơn giản nhất nhưng rất quan trọng: ngâm chawan vào nước nóng khoảng 70–80°C trong 5–10 phút.
The simplest and most important step is: Soak your chawan in hot water (about 160–175°F / 70–80°C) for 5 to 10 minutes.
Đừng vội đổ nước sôi 100°C, vì nhiệt độ quá cao có thể làm men gốm giãn nở đột ngột, gây nứt hoặc làm men tróc nhẹ. Nhiệt độ lý tưởng là nước ấm như khi pha matcha.
Avoid boiling water. Too much heat can shock the glaze or crack the bowl, especially with hand-built pieces like Raku ware. Instead, treat it like you would a good pot of sencha.
✨Tác dụng của việc ngâm nước nóng:
✨ Why this matters:
- Làm sạch bụi lò và tạp chất còn sót trong gốm. Removes kiln dust and residue left from firing.
- Đánh thức men và đất, giúp bát thích nghi với độ ẩm, hạn chế nứt do sốc nhiệt khi pha trà nóng.
Awakens the clay and glaze, helping the bowl adjust to moisture before meeting hot matcha.
- Bảo vệ men rạn, hạn chế việc matcha hoặc nước trà ngấm vào vết rạn gây ố vàng hoặc đổi màu sớm.
Reduces glaze absorption, especially important for bowls with crackles, so tea doesn’t seep into the glaze and stain it prematurely.
- Như một cách làm quen với linh hồn mới, ngâm nước cũng là lúc bạn cảm nhận năng lượng của chiếc bát lần đầu tiên.
Allows you a moment to quietly connect with the bowl, like greeting a guest before sharing tea.
Sau khi ngâm, để bát khô tự nhiên nơi thoáng mát. Không nên lau bằng khăn có xơ bông hay dùng máy sấy.
Once soaked, let the chawan air dry naturally in a well-ventilated place. No towels, no forced drying—just time and breath.
Chăm sóc chawan sau mỗi lần sử dụng
Ongoing care after each use
Việc chăm sóc định kỳ cũng quan trọng như lần đầu dưỡng bát.
Caring for your chawan doesn’t end after its first bath—it’s an ongoing relationship.
- Rửa sạch bằng nước ấm, không dùng xà phòng hoặc hóa chất mạnh. Men gốm có thể hấp thụ mùi và chất tẩy.
Rinse by hand with warm water only. No soap, no harsh chemicals. The clay can absorb fragrances.
- Không bỏ vào máy rửa chén, lò vi sóng hoặc máy sấy – những thiết bị hiện đại có thể khiến gốm bị tổn thương.
Never put it in the dishwasher, microwave, or oven—modern machines can stress and damage handmade ceramics.
- Sau khi rửa, để bát khô tự nhiên nơi thoáng khí. Không cất khi bát còn ẩm, vì độ ẩm có thể gây nấm mốc trong thân gốm.
After washing, let it dry completely before storing, especially if your bowl is unglazed or porous. Sealing in moisture can lead to mold.
- Nếu lâu ngày không dùng, hãy ngâm bát vào nước ấm mỗi tháng một lần, như một lời chào nhẹ nhàng để duy trì “nhịp thở” của gốm.
If not in regular use, soak your chawan monthly in warm water, to keep the clay “alive” and supple.
🍵Dưỡng men & hành trình cá nhân hoá
🍵Crackle glaze and the beauty of time
Một số dòng gốm – đặc biệt là Hagi yaki – sẽ đổi màu theo thời gian sử dụng. Matcha thấm nhẹ vào men, tạo nên những vệt trà ánh vàng, ánh nâu rất đẹp – gọi là “me-yō (目跡)”, dấu ấn của thời gian.
Certain styles—especially Hagi yaki—are known for developing subtle stains over time. These soft golden or earthy hues are signs of use and care, like the soft patina on an old leather book. This natural process is called “me-yō (目跡)”—traces of the eye, the hand, and the moment.
Việc dưỡng không chỉ là chăm sóc vật dụng, mà là nuôi dưỡng mối quan hệ giữa người và chén. Một người uống trà lâu năm có thể nhìn vào vết rạn, màu men ngả, mà nhớ lại từng buổi sáng mùa thu, từng tách trà nóng bên cửa sổ, khi bạn và những khoảnh khắc "me time" của riêng mình.
Seasoning your chawan is not only about preserving the bowl—it’s about inviting presence. Over time, your bowl will become uniquely yours, marked by your touch, your tea, your mornings.
Nếu bạn đang giữ trong tay một chiếc chawan, hãy dành vài phút để dưỡng nó trước khi pha chén trà đầu tiên. Bởi mỗi chiếc bát – nếu được chăm sóc đúng cách – sẽ trở thành một người bạn đồng hành thầm lặng, lưu giữ ký ức, trà thơm, và thời gian của chúng ta.
If you’ve just acquired a new chawan, take a few minutes to season it before that first quiet sip. Like every lasting friendship, the first hello matters.
With love,
Moon Doãn
0 Comments